Kadadora Temple

Kothmale is a village full of legends surrounded by many natural mountain ranges. The beauty of Kotmale is reflected only in the drought period when the village of Kadadora and the ruined village are exposed. There is a sad history behind the Kadadora Vihara and the Kotmale Oya. In this article you will learn many wonderful facts about Kotmale which has rendered a great silent service for the benefit of the whole country.

Getting the name

The mountainous region of Sri Lanka has long been known as the Malaya Rata and according to folklore, it was known as Kothmale, after Kothmalei, which means the place which is covered with rolling hills.

Story of Kotmale Kadadora Temple and History

The Kotmale area is associated with the history of King Dutugemunu. According to the Mahavamsa, Prince Gemunu who was angered by his father and prince, fled to Kotmale area on the instructions of Vihara Maha Devi. Legends say that he fled and stayed at the farmer's home called Kotagepitiya.

After the arrival of Buddhism in Sri Lanka, the Vihara became the foremost place in the ancient village after the arrival of the Great Buddha. It is for this reason that the concept of "Gamai Pansalai", "Wewai Dagabai" was created in the core system of the country.

Legend has it that the people who had gathered as a village dug a tank at the foot of the hill country and used the soil to build a temple with a dagoba near it to obtain water to irrigate the village's economy. Therefore, it is common to

see the remains of a temple in every ancient tank in the country. The Kadadara Viharaya which was inundated during the construction of the Kotmale Reservoir can still be seen during the drought. Among the ruins that arise during the drought are the statue of Buddha in the Kadadora Vihara, the flower seat, several deities and the Makara Pandana at the entrance to the Buddha and the ancient Maskeliya town. Over the past three decades, people have only been able to see these ancient temples three to four times. People will have to wait long to see the ancient temples and temples until the drought of the next drought. That is why people from distant villages and

outlying areas have come to see the ruins from the sand. Some dwellings of past houses also emerge during the drought. Also, there are some memories that are hidden in the reservoir, which will not last even during the drought. But if there is a temple at the bottom of a lake, not near a lake, it will be an unfamiliar experience for many. seeing is believing. Ancient Lakdiva was divided into three main administrative divisions namely Ruhunu Rata, Maya Rata and the country of which the Kothmale area belongs to the Maya country. According to folklore, Prince Gemunu fled the country in order to escape the wrath of his father, who had sent him women's clothing to fight against King Elara, who had expanded power in Anuradhapura. Prince Gemunu who was hiding in the house of the chief of the village of Urupalessa in Uda Kotte area of the mountain had fallen in love with Ran Etana, the daughter of the village chief.

Decisions were taken to establish the Kotmale Reservoir as a source of water for the Mahaweli River and use the Kotmale Oya reservoir as a reservoir. The reservoir covered 2360 acres of land, flooded three thousand houses, paddy fields and gardens. There were 16 temples in the area that were flooded, including the Morape Subhadraramaya, the Medagoda Gangaramaya at Hedunuwewa, the Bodhirukkharamaya at Ottalawe, the Abinawaramaya at Nawanagama and the Sri Subhadraramaya at Tispane.

Among these shrines, the historic Kadapadara Sri Priyambimbaramaya Viharaya occupies a special place. Even after a few decades of flooding, the Kotmale reservoir can still be seen during the dry season when the statue of the Buddha statue in the statue of the Viharaya still stands still. This temple is famous for its frequent encounters with Prince Gemunu and Velusumana. All the historical constructions of the Viharaya have been destroyed to the present day and it is amazing that the ruins of the statue with the statue of Buddha still remain.

In 1983, Gamini Dissanayake had constructed a temple called Mahaweli Maha Seya to commemorate the villages and sacred places that were inundated by the Kotmale reservoir. Erected on a hilltop on the southern bank of the Kothmale Dam, at an elevation of 950 meters, this Dagoba was built to pay homage to Swarnamali Maha Stupa in the Mahamevuna garden in Anuradhapura. In the recent past, Kotmale could be considered as an area of great service to the future of Sri Lanka. When the drought comes, don't forget to visit the area and see the ruins.

It is our duty to keep our places clean and free from contamination. (The photos are owned by the original owners.)

කොත්මලේ කඩදොර විහාරය

කොත්මලේ කියන්නේ ස්වාභාවික කඳු පන්ති රැසකින් වට වුණු ජනප්‍රවාදවලින් පිරුණු ගමක්. කොත්මලේ සුන්දරත්වය හරියටම පිළිබිඹු වෙන්නේ නියං කාලේදී කඩදොර විහාරය සහ නටබුන් වී ගිය ගම නිරාවරණය වූ පසුවයි. කඩදොර විහාරය සහ කොත්මලේ ඔය පිටුපස තියෙන්නේ දුක්බර ඉතිහාසයක්. රටේ සමස්ත ජනතාවගේ උන්නතියට විශාල නිහඬ මෙහෙවරක් සිදු කරපු කොත්මලේ ගැන අපූරු තොරතුරු බොහොමයක් මේ ලිපියෙන් ඔබට දැනගන්න පුළුවන් වේවි.

ගමට නම ලැබීම

මෙරට කඳුකර ප්‍රදේශය ඈත අතීතයේ සිටම මලය රට ලෙසින් හැඳින්වූණු අතර කොත් වැනි කඳු මුදුන් සහිත කඳු වැටිවලින් ගහණ වී ඇති පෙදෙස යන අරුත් ඇතිව මෙම ප්‍රදේශය කොත්මලෙයි ලෙස හැඳින්වී පසුව කොත්මලේ ලෙස හැඳින්වෙන්නට ඇති බවට ජනප්‍රවාද අනුව සිතන්නට පුළුවන්.

කොත්මලේ කඩදොර විහාරය හා ඉතිහාස කතාව

කොත්මලේ ඔය වටා ගොඩනැගෙන මෙම කොත්මලේ ප්‍රදේශය දුටුගැමුණු රජු හා සබැදි ඉතිහාසයකට ද නෑකම් කියනවා. මහාවංශයේ සඳහන් වෙන පරිදි පිය රජතුමා හා උරණ වූ ගැමුණු කුමාරයා විහාර මහා දේවියගේ උපදෙස් පරිදි පලා යන්නේ කොත්මලේ ප්‍රදේශයටයි. එසේ පලා ගිය ඔහු කොටගෙපිටිය ඌරු පැලැස්ස කියන ගොවි ගෙදර නතර වෙලා හිටියා කියලත් ජනප්‍රවාදවල සඳහන් වෙනවා

මහින්දාගමනයෙන් පසු ලාංකේය ශිෂ්ටාචාරය බුද්ධ දර්ශනයෙන් පෝෂණය වීමත් සමග පුරාණ ගමෙහි වූ ප්‍රමුඛතම ස්ථානය බවට පත්වූයේ විහාරයයි. මෙම හේතුව නිසාවෙන්ම මෙරට හර පද්ධතිය තුළ “ගමයි පන්සලයි” “වැවයි දාගැබයි” ආදී වූ සංකල්ප ගොඩනැගුණු අතර ඒ යටතේ සෑම ගම්මානයකටම කෘෂිකර්මාන්තය උදෙසා වැවක් අවශ්‍ය වූවා සේම ආගමික අවශ්‍යතාව උදෙසා විහාරයක්ද ගොඩනගා ගන්නා ලදී.

ගමක් ලෙස ඒකරාශි වූ ජනයා ගමේ ආර්ථිකය නංවන කෙත්යාය අස්වැද්දීම සඳහා ජලය ලබාගැනීමට ගම්මානයේ කඳුයාය පාමුල වැවක් හාරා එම පස් උපයෝගී කරගෙනම එම වැවට නුදුරින් දාගැබක් සමග විහාරයක්ද ගොඩනගාගත් බව ජනප්‍රවාදිත මතය වේ. ඒ අනුව මෙරට සෑම පැරැණි වැවකටම නුදුරින්ම විහාරයක අවශේෂ දක්නට ලැබීම සුලභ දසුනක් විය. කොත්මලේ ජලාශය ඉදි කිරීමේ දී යට වී ගිය කඩදොර විහාරය තවමත් නියං කාලයට ජලය සිඳී ගිය විටදී දැක ගත හැකි වෙනවා. කඩදොර විහාරයේ බුදු පිළිමය, මල් ආසනය, දේව පිළිම කිහිපයක් සහ බුදුගෙට ඇතුළු වෙන ස්ථානයේ මකර තොරණ මෙන්ම පැරණි මස්කෙළිය නගරය ද මෙලෙස නියං කාලයට මතු වෙන නටඹුන් අතර වෙනවා. ගත වූ දශක තුනකට අධික කාලය පුරාම මෙම පැරණි විහාරස්ථාන දැක බලාගන්නට මහා ජනතාවට හැකිව තිබුණේ තුන් හතර වතාවක් පමණයි.ආයෙත් නියං කාලයක් එනතුරු මෙම පැරණි නගරය සහ විහාරස්ථාන දැක බලාගන්නට මිනිසුන්ට සෑහෙන කාලයක් බලන් ඉන්නට වෙනවා. ඒ නිසාවෙන් ම නියං කාලෙට අතීත ගම්වාසින් වගේම පිට පළාත්වලින් මිනිසුන් දුර ගෙවාගෙන එන්නේ වැලි අස්සෙන් මතුවෙන මේ නටබුන් දැක බලාගන්න. අතීත ගෙවල් වල සමහර කොටස් ද නියං කාලයට මතු වෙනවා. එමෙන් ම නියං කාලයට වුවත් මතු නොවෙන සදාකාලිකව ජලාශය අස්සේම හැංගුණු සමහර මතකත්

තියෙනවා. එහෙත් වැවකට නුදුරින් නොව වැවක් පතුලේ විහාරයක් ඇතැයි කිවහොත් එය බොහෝදෙනෙකුට නුහුරු අත්දැකීමක් වනු ඇත. එය සත්‍යයකි. පුරාණ ලක්දිව රුහුණු රට, මායා රට හා පිහිටි රට වශයෙන් ප්‍රධාන පරිපාලන කොටස් තුනකට බෙදී තිබූ අතර එහිදී මායා රටේ වූ කොත්මලේ ප්‍රදේශයට හිමිවූයේ විශේෂ තැනකි. අනුරාධපුර කේන්ද්‍ර කරගෙන බලය ව්‍යාප්ත කළ පරදේශක්කාර එළාර රජුට විරුද්ධව යුධ නොවැදී තම පියාට ස්ත්‍රී වස්ත්‍රාභරණ යැවූ නිසාවෙන් ඇතිවූ රාජ උදහසෙන් බේරීම සඳහා පලාගිය ගැමුණු කුමරු සැඟවී සිටියේ ඓතිහාසික කොත්මලේ ප්‍රදේශයේ බව ජනප්‍රවාදයේ පවතී. එකල කන්ද උඩ කෝට්ටේ ප්‍රදේශයේ ඌරුපැලැස්ස ගමෙහි ප්‍රධානියාගේ නිවසේ සැඟවී සිටි ගැමුණු කුමරු ගම් ප්‍රධානියාගේ රූබර දියණිය වූ රන් එතනා සමග පෙමින් බැඳී ඇත්තේද මෙම භූමිය කරණ කොටගෙනය.

මහවැලි ගංගාවට උල්පතක් වෙමින් ගලාගිය කොත්මලේ ඔය ජාතික සංවර්ධනයට යොදාගැනීමේ පියවරක් වශයෙන් කොත්මලේ ජලාශය පිහිටුවීමට තීන්දු තීරණ ගන්නා ලද අතර මෙහිදී ඓතිහාසික කඩදොර ගම්මානයේදී කොත්මලේ ඔය හරහා වේල්ලක් ඉදිකර අක්කර අඩි 331000ක් වූ මෙම දැවැන්ත ජලාශය ඉදිකරන ලදී. මෙම ජලාශයට අක්කර 2360ක ප්‍රදේශයක් යටවූ අතර දහතුන් දහසක් ජනයා ජීවත්වූ නිවාස තුන්දහසක්ද, කුඹුරු හා ගෙවතුද ජලයෙන් යටවිය. එසේම මෙම ප්‍රදේශයේ තිබූ විහාරස්ථාන 16ක්ද මහා ජල තලයෙන් යටවුණ අතර ඒ අතර මොරපේ සුභද්‍රාරාමය, හැදුණුවැව මැදගොඩ ගංගාරාමය, ඔතලාවේ බෝධිරුක්ඛාරාමය, නවන්ගම අබිනවාරාමය සහ තිස්පනේ ශ්‍රී සුභද්‍රාරාමය ආදී විහාරද මොරපේ දේවාලය හා හැදුණුවැව මැදගොඩ පත්තිනි දේවාලයද පෙන්වාදිය හැකිය.

මෙම ආගමික සිද්ධස්ථාන අතරින් ඓතිහාසික කඩදොර ශ්‍රී ප්‍රියබිම්බාරම විහාරයට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී තැනකි. මහා ජල තලයෙන් යට වී දශක කිහිපයක් ගෙවුණද එම විහාරයේ ප්‍රතිමා ගෘහයේ වූ භූමි ස්පර්ශ මුද්‍රාවෙන් හා වීරාසනයෙන් යුත් බුද්ධ ප්‍රතිමාව තවමත් නිසලව සිටින අයුරු වියළි කාලයේදී කොත්මලේ ජලාශය සිඳීයන විට අදටත් දැකගත හැකිය. ගැමුණු කුමරු හා වේළුසුමන යෝධයා නිතර මුණගැසුණු ස්ථානය ලෙසට මෙම විහාරය ජනප්‍රවාද ගතව ඇත. විහාරයේ ඓතිහාසික ඉදිකිරීම් සියල්ලම හඳුනාගත නොහැකි තරමටම අද විනාශ වී ඇති අතර විස්මය දනවන කරුණ වන්නේ බුද්ධ ප්‍රතිමාව සහිත ප්‍රතිමා ගෘහයේ නටඹුන් තවමත් ශේෂව පැවතීමයි.

මෙලෙසින් කොත්මලේ ජලාශය නිසා යටවී ගිය ගම්බිම්, පූජා ස්ථාන සිහිපත් කිරීම වෙනුවෙන් 1983 දී මහවැලි මහා සෑය නමින් විහාරයක් ඉදිකිරීමට ගාමිණී දිසානායක මහතා කටයුතු කර තිබුණා. කොත්මලේ වේල්ල අභියස දකුණු ඉවුරේ පිහිටි කඳු ගැටයක පිහිටි මුහුදු මට්‌ටමේ සිට උස මීටර් 950 ක්‌ වන භූමියක ඉදිකළ මීටර් අසූ තුනක්‌ උස්‌ වන මෙම දාගැබ අනුරාධපුර මහමෙවුනා උයනේ විරාජමානව වැඩ සිටින ස්‌වර්ණමාලී මහ සෑ රදුන්ට කරන ගෞරවයක් වශයෙන් උසින් අඩි දෙකක් අඩුවෙන් ඉදි කිරීමට තීරණය කෙරුණා.ඉතිහාසයේදී වගේම මෑත කාලයේ දීත් ශ්‍රී ලංකාවේ අනාගතයට විශාල මෙහෙවරක් කරන ප්‍රදේශයක් විදිහට කොත්මලේ හඳුන්වන්න පුළුවන්. නියඟයක් ආපු වෙලාවක ඒ ප්‍රදේශයට ගිහින් මේ කියපු නටබුන් දැක ගන්නටත් අමතක කරන්න එපා.